"Nikiforiana"

"Nikiforiana", eksponat 11 - jest to rysunek kolorowymi kredkami wykonany przez Nikifora prawdopodobnie w drugiej połowie lat 60-ych. W tym czasie artysta stał się właścicielem samochodu osobowego, w czym pomocny był jego opiekun prawny p. Marian Włosiński. Samochód, jak to samochód wymaga przeglądów czy też naprawy a więc musi mieć też zaufanego mechanika z odpowiednim warsztatem. Na obrazku uwieczniony został właściciel warsztatu oraz samochód Nikifora - przypuszczalnie po dokonanym właśnie przeglądzie lub naprawie. Dlaczego zaliczam ten obrazek do "nikiforianów'? Podstawą jest znajomość historii obrazka, która jest dość charakterystyczna dla niektórych czynności samego Nikifora. Obrazek artysta mógł sprzedać lub podarować, ale zdarzała się jakby trzecia "wersja" zadysponowania dopiero, co narysowanym czy namalowanym obrazkiem. Swoje obrazki Nikifor wykorzystywał często, jak pieniądz, jako swoiste "płacidło", którym regulował swoje zobowiązania. Przypuszczam, że chętnie kolekcjonowane serie tematyczne "kuchnia" lub "izba", w których pokazane jest, jak goszczono artystę, były też wspomnianymi "płacidłami", którymi Nikifor odwdzięczał się za gościnę lub ciepłą strawę w kuchni pensjonatowej. Miało to miejsce zwłaszcza w czasach dla niego trudnych, kiedy sława nie zapukała jeszcze do drzwi malarza. Wracając do obrazka - rysunek ten odnalazłem wiele lat po śmierci Nikifora chodząc jego śladami po Krynicy. Wisiał w kantorku warsztatu, który artysta przedstawił na rysunku. Oprawiony między dwie szybki, które po krawędziach sklejono czerwonym kitem miniowym - stąd brunatne zatłuszczenia i przebarwienia na krawędziach rysunku. Oczywiście właściciel opowiedział mi całą historię, jak praca do niego trafiła. Traktował ją, jako pamiatkę, co było zrozumiałe i o sprzedaży rysunku nie mogło być mowy. Po wielu latach i prawdopodobnie po śmierci właściciela warsztatu, rysunek został wystawiony na sprzedaż. Znając jego historię z chęcią nabyłem go do swojej kolekcji. Traktuję tę pracę, dlatego, bardziej, jako "nikiforianum" niż dzieło, że została udokumentowana inna niż artystyczna funkcja obrazka, który nie jest dziełem wybitnym, czy nawet średniej jakości, ale spełnił inną, istotną dla Nikifora funkcję.